VOORWOORD | INLEIDING

VOORWOORD

In 2018 ben ik met mijn vriendin begonnen aan een fietstocht naar Rome. Aanvankelijk had ik de tocht voor mijzelf voorbereid, geïnspireerd door twee boeken: Emo’s Reis, door Dick E.H. de Boer en Emo’s Labyrint, door Ynskje Penning. Maar toen we de tocht samen zouden gaan fietsen werd het een ander verhaal en zijn we vanaf Aken “De groene weg naar de Middellandse Zee” gaan volgen, die via Luxemburg naar het zuiden gaat. We zouden de route die Emo heeft genomen over Prémontré pas bij Lyon oppakken. Helaas moesten we onze tocht in Lunéville, even voorbij Nancy, na 700 km afbreken.

Dat we hem het volgende jaar weer zouden oppakken, stond als een paal boven water. Maar het komt er nu toch van dat ik Emo’s reis naar Rome alleen ga afmaken. In augustus/ september gaan we samen nog een andere fietstocht doen.

In de eerste week van mei verblijven we een paar dagen bij vrienden in het Bourgondische plaatsje Melay, die daar een B&B hebben. Daar begin ik mijn fietstocht naar Rome ’In het spoor van Emo’.

EEN SOORT VERANWOORDING

Ik houd deze weblog in de eerste plaats bij voor mezelf. In de voorbereiding heb ik de reis al een keer ‘gedaan’ door me te verdiepen in de documentatie en door hem nauwkeurig uit te stippelen en als GPX-file op mijn Garmin te zetten. Ik heb op het internet informatie verzameld over de kloosters, kastelen en andere plaatsen waar Emo heeft overnacht.
Wat Emo heeft bewogen om een bizarre tocht door het 13e eeuwse Europa te ondernemen fascineert mij enorm. Waarom? 

We zijn tegenwoordig zo gewend om in een paar vakantieweken Europa te doorkruizen, met de auto, per trein of het vliegtuig vliegtuig. Ik wil zo dicht mogelijk bij de manier van reizen komen als Emo en zijn vriend en bouwmeester Hinrik gedaan hebben, om een beetje te ervaren hoe het is om zo langzaam op te schieten.

Ik wil met mijn fietstocht naar Rome Emo’s middeleeuwse reis voor mijzelf levend maken door zijn spoor zo veel mogelijk te volgen. Ik wil de kloosters en abdijen zo mogelijk bezoeken die de reis voor Emo en bouwmeester Hinrik om verschillende reden inspireerden en mogelijk hebben gemaakt wat de overnachtingen betreft.

Daarnaast lat ik mij inspireren door onze eigentijdse cultuur, de landschappen en de steden, en de nederzettingen op de route die zij aflegden. Door er verslag van te doen en er een weblog van bij te houden dwing ik mijzelf om er een kloppend ‘verhaal’ van te maken. Daarmee ga ik op pad en vul het tijdens het reizen aan met mijn persoonlijke belevenissen. Ik weet niet waar ik op uitkom.

Ik heb genoten van de voorbereiding en hoop nu vooral te genieten van de weg er heen.. in het spoor van Emo.

INLEIDING

(Uit de inleiding van 'Emo’s Reis') 

Op 9 november 1211 was Emo als proost van een pril kloostertje in Wittewierum in gezelschap van zijn vriend en bouwmeester Hinrik te paard vertrokken naar Rome om steun te verwerven van de paus in zijn conflict met de bisschop van Münster. De bisschop had tot ontsteltenis van Emo de schenking van de kerk van Wierum als vestigingsplaats van zijn klooster ongedaan gemaakt. Na een mislukte poging om het geschil in Münster bij te leggen besloot Emo naar het hoofdkwartier van de orde in Prémontré (in Noord Frankrijk) te reizen, om de paterniteit van zijn klooster te regelen en formeel bij de orde aangesloten te kunnen worden. Dat wordt geregeld, maar het wordt Emo duidelijk dat alleen de paus kan bemiddelen in het conflict met de bisschop. Hij besluit door te reizen naar Rome.

Onderweg raken Emo en Hinrik betrokken bij de verwikkelingen van de politieke machtsstrijd in Europa in de 13e eeuw. Tot zijn verbijstering hoort Emo over de oproep van paus Innocentius III tot de vierde kruistocht (tegen de Albigenzen), die in bloedige kettervervolgingen zal ontaarden. Hij neemt een uiterst geheime opdracht aan: om op zijn reis naar Rome de Rijksappel (scepter bij kroningen) af te geven aan de Tempeliers in Pavia. Deze ridders van de tempelorde waren op de hand van Frederijk van Hohenstaufen. Emo koos partij in de machtsstrijd en gaf daarmee blijk dat hij niet alleen voor eigen zaak ging.

De Rijksappel, een gouden bol met daarop een kruis, stelt de wereld voor.
De vorst die hem bezit heerst over de wereld

Hoofdrolspelers waren de Franse koning Filips II Augustus en Otto IV van Brunswijk, die door paus Innocentius III was geëxcommuniceerd en uit zijn functie als keizer van het Duitse Rijk ontheven. In 1212 was Frederik II van Hohenstaufen door de bevolking van Rome als de nieuwe keizer binnengehaald, maar Otto heerste nog in de Saksische landen.

De invloedrijke Innocentius riep op tot de Vierde Kruistocht, tegen de Albigenzen (ook wel Katharen genoemd), waarna het rijk in chaos verviel. Otto van Brunswijk kwam als winnaar tevoorschijn, maar bakte er vervolgens ook niks van. Hij werd in 1211 geëxcommuniceerd en daarmee kwam de weg vrij voor Frederik als de nieuwe Roomskoning (Duitse keizer).

Emo volgt met zijn reis naar het zuiden de handels- en pelgrimsroutes, waarlangs in die tijd goederen en ideeën zich verplaatsten, en cultuur en wetenschap werden verbreid. Om de kosten van de reis te beperken overnachtten Emo en Hinrik met een klein en wisselend gevolg, zoveel mogelijk in collegiale kloosters.